banner56

Osmanlı Döneminde Kadınlar Sosyal Hayatın İçindeydi

Sosyolog-Yazar Nazife Şişman, “Cumhuriyet ideolojisi İslamcılara karşı kadının modern görünümünü öne sürmeye çalışmıştır. Kadınların modernleşmesi devlet eliyle yapılmaya çalışılmıştır. ‘Kadınlar hiç özgür değillerdi. Cumhuriyet’in yeni düzenlemesiyle kadınlar kurtuldu’ gibi iddialar ortaya atılmıştır. Bu tarihsel verilere aykırıdır. Çünkü, 1850’lerden itibaren kadınlar okullara gitmeye başlamışlar ve sosyal hayatın içinde yer almışlardır” dedi.

Osmanlı Döneminde Kadınlar Sosyal Hayatın İçindeydi
 Bağcılar Belediyesi Kadın Meclisi Kadınlar Akademisi’nde “İslam Dünyasında Kadın ve Modernleşme” konulu bir konuşma yapan Nazife Şişman, İslam dünyasında kadın ve modernleşmenin geniş konular içerdiğini söyledi. Kadın ve Aile Kültür Sanat Merkezi’ndeki toplantıda kadın konusunun dünyanın her yerinde olduğu gibi İslam dünyasında da tartışıldığını anlatan Şişman, daha önceleri “İslam ve erkek” veya “modernleşme ve erkek” gibi toplantılara şahit olunmadığını, ancak son yıllarda bu konularla ilgili tartışmaların da yaşandığını ifade etti.

Son 200 yılda dünyada teknolojide ve sosyal yaşamda büyük bir değişim yaşandığını vurgulayan Şişman, kadınların hayatında da bu etkinin görüldüğünü söyledi. Kadınların, 19. Yüzyılda iş hayatına ve sosyal yaşama katıldığının altını çizen Şişman, şunları söyledi: “Üretim süreci evlerden fabrikalara taşındı. Tıp alanındaki gelişmeler ve yenilikler de kadının hayatını etkiledi. Kadınlar modern eğitim kurumlarında meslek öğrenmeye başladı. İslam dünyasındaki kadın konusuyla ilgili tavırları belirleyen gelişmeler oldu. Müslümanlar olarak biz dinimiz, kültürümüz ve tarihimizle hesaplaşma içine girdik. Özellikle biz, ‘neyi nasıl yaptık da başarısız olduk’ sorusunu kendimize sormaya başladık. Batı pek çok alanda kalkınırken, biz sürekli yenilmişlik sürecini yaşadık. Bu sorgulama sürecinde birçok şey yeniden değerlendirmeye alındı. Cinsiyet ve kadınla ilgili mevzularda sorgulandı.”

Iı. Abdülhamit Döneminde Çok Eşlilik Çok Azdı
“İslam ve kadın” konusu konuşulurken değişik soruların ve suçlamaların ortaya çıktığını da ifade eden Şişman, bu dönemin Avrupa’nın sömürgeci politikalarını yaygınlaştırma dönemine denk geldiğini belirtti. Fransız devrimleri ile sanayileşme ve sosyal alanlarda reformların yaşandığı Avrupalıların İslam dünyasını sömürgeleri haline getirdiğini de anlatan Şişman, “Şerif Mardin’in dediği gibi, ‘Tanzimat’ın ilanından bu yana modernleşmemizi Avrupalıların bize nasıl baktığına göre tanımladık. Kadınların statüsü ve özgürlüğü gibi soruların hepsi ‘batılılar bizi nasıl görüyorlar’ açısından değerlendirildi. ‘İslam dünyası bir haremden ibaretmiş’ gibi görüldü. Gerçek Müslüman aydınların oryantalist bakışı reddettiklerini anlatan Şişman, onların İslam dünyasını ‘sorgular’ mahiyette baktıklarını anlattı. 1870’lerden itibaren İslam dünyasında kadınların dergiler çıkardığını kaydeden Şişman, Ahmet Cevdet Paşa’nın kızı Fatma Aliye’nin de ilk roman yazarı kadın olduğunu anlattı. Şişman, o dönemde postanede ve fabrikalarda çalışan kadınların haklarının bu dergide savunulduğunu söyledi. Şişman, II. Abdülhamit döneminde çok eşlilik oranının da sadece yüzde 2,5 oranında olduğunu belirtti. Günümüzde kadın haklarının sadece miras gibi mevzularla ön plana çıkarıldığını da anlatan Şişman, ”Halbuki yaşanmakta olan daha acı tecrübeler var. Son zamana kadar kadınlar başörtüsüyle üniversiteye gidemiyordu. Bu gerçek bir problemdi. İslam’da miras ve şahitlik gibi gündemde hiçbir karşılığı olmayan konular tartışılıyor.
Cumhuriyet’in modernlik imgesini kadın üzerinden kurduğunu kaydeden Şişman, “Açık bir kadın yüzü, bir traktör, fabrika, tren yolu kadar önemli olarak gösterilmiştir. İslamcılara karşı cumhuriyet ideolojisi kadının modern görünümünü öne sürmeye çalışmıştır. Kadınların modernleşmesi devlet eliyle yapılmaya çalışılmıştır. ‘Kadınlar hiç özgür değillerdi, cumhuriyetin yeni düzenlemesiyle kadınlar kurtuldu’ gibi iddialar var. Bu tarihsel verilere aykırıdır. Oysaki; 1850’lerden itibaren biz kadınları sosyal hayata ve okullara girdiğini görüyoruz.”

YORUM EKLE
SIRADAKİ HABER

banner17

banner15

banner11